تخت سليمان , مجموعه آثار باستانی و دریاچه تخت سلیمان تکاب واقع در استان آذربایجان غربی
تخت سلیمان ،محوطه تاریخی بزرگی، در نزدیکی تَکاب و روستای تخت سلیمان (در گذشته نصرتآباد نام داشت )
استان آذربایجان غربی است.نام انگلیسی: (Takht-e Soleyman Lake)
تخت سلیمان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی ایرانیان در قبل از اسلام به شمار می رفت .
آثار باستاني اين مجموعه و درياچه جوشان آن، روي صفحهاي سنگي و طبيعي قرار گرفته كه از رسوبات
آب درياچه به وجود آمده است.
قدمت اين منطقه از لحاظ سكونتگاه انساني به 3 هزار سال پيش باز مي گردد؛ و يكي از مهمترين
آثار تاريخي كشور است كه به عنوان چهارمین اثر ایران در ميراث جهاني یونسکو به ثبت رسیده است.
اين مجموعه چه به لحاظ وجود آثار باستان شناختي و چه به لحاظ ارتباط با مدارك مكتوب تاريخي و
اسطورهاي در شمال و غرب ايران كاملا منحصر به فرد است.
بخش طبيعي مجموعه تخت سليمان متشكل از يك كوه آهكي است كه در قله آن،
چشمه بسيار بزرگي (با درياچه اي به قطر حدود 100 متر) وجود دارد.
اين كوه در طول هزاران سال در اثر رسوبات آهكي موجود در آب چشمه فوق شكل گرفته است.
هم اينك در اطراف كوه تخت سليمان چندين تپه كوچك از اين نوع، در اطراف چشمه هاي آهكي
در حال شكل گيري است.
كوه بلند زندان سليمان نيز يكي از همين كوه هاي رسوبي است كه در پنج كيلومتري تخت سليمان
هزاران سال پيش شكل گرفته است
(البته در حال حاضر چشمه به وجود آورنده اين كوه و درياچه آن خشك شده).
بنابراين روند شكل گيري كوه هاي رسوبي در منطقه تخت سليمان امري طبيعي و مربوط به
شكل خاص زمين و نوع املاح موجود در آب چشمه هاي منطقه است.
روند ثبت اين مجموعه تاريخي در فهرست يونسكو از سال 80 آغاز و در سال 82 به نتيجه رسيد.
طي اين مدت نمايندگاني از يونسكو و ايكوموس (شوراي بينالمللي ابنيه و بافت هاي تاريخي)
از اين مجموعه بازديد كردند.
اين محوطه تاريخي يادگاري از دوران ساساني است.
آن زمان كه سه آتشكده بسيار مهم در ايران وجود داشت و اكنون تنها آثاري از آتشكده آذر گشسب
به جاي مانده و با نام تخت سليمان خوانده مي شود.
اين آتشكده از نظر مسايل اعتقادي، باورهاي ديني و نقشي كه در حيات سياسي و اجتماعي
دوران ساسانيان داشت از اهميت بسياري برخوردار بود و نماد اقتدار حكومت ساسانيان محسوب مي شد.
به ويژه پس از جنبش مزدكيان و شكل گيري آن، خسرو انوشيروان به عمران و آبادي اين آتشكده
با عنوان عامل وحدت ملي و يكسان سازي دين كشوري توجه ويژه اي كرد.